विकासाची संधी

बालकांचे संगोपन आणि शिक्षण हा पूर्वीपासूनच प्रत्येक मानवी समाजाचा महत्वाचा हिस्सा राहिलेला आहे. पालकांकडे बालकांचे पहिले शिक्षक म्हणुन पाहिले जाते व बालकांच्या शिकण्याच्या प्रक्रियेमध्ये ते एक अविभाज्य घटक असतात. ०-३ या काळात झालेल्या संगोपनाचा प्रभाव भविष्यातील शिक्षणावर पडू शकतो. पालकांशी त्यांचे संबंध दृढ राहिले तर त्यांचे जग विस्तारून ते भोवतालच्या परिस्थितीशी लवकर जुळवुन घेऊ शकतात.

जे पालक सातत्याने आपल्या बालकांशी संवाद साधतात, त्यांना प्रतिसाद देतात ती बालके लवकर शिकतात. खेळ व कृतीच्या माध्यमातून बालकांचा सर्वांगीण विकास होतो. खेळाच्या माध्यमातून बालके त्यांच्या आवडीचे विषय लवकर शिकतात. या काळात बालकांना स्वातंत्र्य व प्रोत्साहनाची गरज असते. बालकांना या वयात योग्य संधी उपलब्ध करून द्यावी व कौतुक करावे, जेणेकरून बालके त्यांच्या क्षमतेनुसार विकासाची उच्चतम पातळी गाठू शकतील. तसेच त्यांची जिज्ञासा, एकाग्रता, स्मरणशक्ती आणि इतर कौशल्य सुद्धा अधिक झपाट्याने विकसित होतात.

संशोधनात असे दिसून आले आहे की नवजात बालकाचा मेंदू प्रत्येक सेकंदाला ७०० ते ८०० सिनॅप्स (चेतापेशी) विकसित करतो. जितके जास्त सिनॅप्स तयार होतात तितकेच बालक हुशार बनते.